Astrology.vn - Quẻ Ly (離), tự quái nói rằng: Khảm tức là hãm, bị hãm thì phải bám, cho nên tiếp lấy quẻ Ly, tức là bám, bị hãm vào chỗ hiểm nạn ắt phải có sự dính bám, đó là lẽ tự nhiên, vì vậy quẻ Ly mới tiếp nối quẻ Khảm. Ly là bám, lại là sáng nữa, lấy về hào Âm bị mắc giữa hai hào Dương thì nghĩa nó là dính bám; lấy về giữa trống, thì nghĩa là sáng. Ly là lửa, thế lửa bám ở vật khác mà sáng; Ly lại là mặt trời, cũng cái tượng trống không mà sáng – (Truyện của Trình Di).

離 序 卦: 陷 必 有 所 麗, 故 受 之 以 離, 離 者 麗 也.

Ly tự quái: Hãm tất hữu sở lệ, cố thụ chi dĩ Ly, Ly giả lệ dã.

Sau quẻ Khảm là quẻ Ly. Khảm nghĩa là hãm, đã hãm rồi, tất phải có chốn nương dựa. Ly lại có tượng là mặt trời, là lửa, thảy là giống soi sáng nên học nghĩa Ly là minh. (Quốc Văn Chu Dịch Diễn Giải - Sào Nam Phan Bội Châu). Tên quẻ: Ly là Lệ - sáng đẹp, văn minh.

離 : 利 貞 . 亨 . 畜 牝 牛 . 吉 .

Ly. Lợi trinh. Hanh. Súc tẫn ngưu. Cát.

Quẻ Ly, lợi về sự chính, hanh, nuôi trâu cái tốt.

[Truyện của Trình Di: Ly là bám, muôn vật chẳng có vật nào không có chỗ bám. Có hình thì có bám, ở người ta thì là: những kẻ thân phụ những đường noi theo những việc chủ trương, đều là bám cả. Cái mà người ta vẫn bám, lợi về trinh chính, được chính thì có thể hanh thông, cho nên nói rằng quẻ Ly lợi về sự chính, hanh. Nuôi Trâu cái tốt, nghĩa là: tính trâu đã thuận, mà lại cái nữa, tức là thuận đến tột bậc. Đã dính bám vào sự chính cần phải thuận theo chính đạo, như con trâu cái, thì tốt. Nuôi trâu cái tức là nuôi cái đức thuận. Đức thuận con người ta do sự nuôi mà nên, đã bám vào sự chính thì nên nuôi tập cho thành đức thuận của mình.]

彖 曰 : 離 . 麗 也 . 日 月 麗 乎 天 . 百 谷草 木 麗 乎 土 . 重 明 以 麗 乎 正 . 乃 化 成 天 下. 柔 麗 乎 中 正 . 故 亨 . 是 以 畜 牝 牛. 吉 也 .

Thoán viết. Ly. Lệ dã. Nhật nguyệt lệ hồ thiên. Bách cốc thảo mộc lệ hồ thổ. Trùng minh dĩ lệ hồ chính. Nãi hóa thành thiên hạ. Nhu lệ hồ trung chính. Cố hanh. Thị dĩ súc tẫn ngưu. Cát dã.

Lời thoán nói rằng: Ly tức là bám, mặt trời mặt trăng bám ở trời, trăm giống thóc cây cỏ bám ở đất. Hai lần sáng để bám vào chỗ chính, bèn hóa nên thiên hạ. Chất mềm bám vào chỗ trung chính cho nên hanh, vì vậy nuôi trâu cái thì tốt.

 象 曰 : 明 兩 作 離 . 大 人 以 繼 明 照 于 四 方.

Tượng viết. Minh lưỡng tác Ly. Đại nhân dĩ kế minh chiếu vu tứ phương.

Lời tượng nói rằng: Sự sáng hai lần dấy, là quẻ Ly, bậc người lớn qua đó mà kế tiếp sáng soi ở bốn phương.

Hai lần sáng làm quẻ Ly - văn minh, bậc đại nhân lấy đấy mà tiếp nối đức sáng suốt soi ra bốn phương.

1. Hào Sơ Cửu.

初 九 .     履 錯 然 . 敬 之 無 咎 .

Sơ Cửu. Lý thác nhiên. Kính chi. Vô cữu.

Hào chín đầu: Xéo bừa vậy, kính đó, không lỗi.

Xỏ giày lầm lộn, kính đấy thì không lỗi. Ý Hào: Làm bậy, phải cẩn thận.

象 曰 .     履 錯 之 敬 . 以 辟 咎 也 . 

Tượng viết: Lý thác chi kính. Dĩ tỵ cữu dã.

Lời tượng nói rằng: Sự kính của kẻ xéo bừa, để tránh lỗi vậy.

2. Hào Lục nhị.

六 二 .      黃 離 . 元 吉 .

Lục nhị. Hoàng Ly. Nguyên cát.

Hào sáu hai: Vàng sáng, cả tốt.

Văn minh, được sắc vàng (cư trung) rất tốt.  Ý Hào: giúp sức xây nền văn minh.

象 曰 .      黃 離 元 吉 . 得 中 道 也 .

Tượng viết: Hoàng Ly nguyên cát. Đắc trung đạo dã.

Lời tượng nói rằng: Vàng sáng cả tốt, được đạo giữa vậy.

3. Hào Cửu tam.

九 三 :     日 昃 之 離 . 不 鼓 缶 而歌 . 則 大 耋 之 嗟 . 凶 .

Cửu tam. Nhật trắc chi Ly. Bất cổ phẫu nhi ca. Tắc đại điệt chi ta. Hung.

Hào chín ba: Sự sáng sủa của mặt trời dé; chẳng gõ chậu sành mà hát, thì là cả già mà than, hung.

Văn minh của mặt trời xế bóng, chẳng gõ đồ sành mà hát, hẳn là người già cả có điều than thở, vậy là xấu. Ý Hào: Vận đã suy, không cứu vãn được.

象 曰 :     日 昃 之 離 . 何 可 久 也 . 

Tượng viết. Nhật trắc chi Ly. Hà khả cửu dã.

Lời tượng nói rằng: Sự sáng của mặt trời dé, sao khá lâu vậy?

4. Hào Cửu tứ.

九 四 :     突 如 其 來 如 . 焚 如 . 死 如 . 棄 如 .

Cửu tứ. Đột như kỳ lai như. Phần như. Tử như. Khí như.

Hào chín tư: Đột như thửa lai vậy, cháy vậy, hết vậy, bỏ vậy.

Đột nhiên mà tới, như thiêu đốt, như chết, như bỏ. Ý Hào: Cây cương mạnh để làm biến cách chính trị thì chỉ chóng đi đến chỗ chết.

象 曰 :     突 如 其 來 如 . 無 所 容 也 .

Tượng viết: Đột như. Kỳ lai như. Vô sở dung dã.

Lời tượng nói rằng: Đột nhiên thửa lại, là không có chỗ dung vậy.

5. Hào Lục ngũ.

六 五 :     出 涕 沱 若 . 戚 嗟 若 . 吉 . 

Lục ngũ. Xuất thế đà nhược. Thích ta nhược. Cát.

Hào sáu năm: Nước mắt giàn dụa vậy, ngậm ngùi than vậy, tốt.

Chảy nước mắt như đầm đìa, như lo buồn than van, thế là tốt. Ý Hào: Bậc nguyên thủ phải hết đạo lo việc nước thì mới được yên.

象 曰 :     六 五 之 吉 . 離 王 公 也 . 

Tượng viết: Lục ngũ chi cát. Ly vương công dã.

Lời tượng nói rằng: Sự tốt của hào sáu Năm, là được bám vào tước vương tước công vậy.

6. Hào Thượng Cửu.

上 九 :     王 用 出 征 . 有 嘉 折 首 . 獲 其 匪 丑 . 無 咎 .

Thượng Cửu. Vương dụng xuất chinh. Hữu gia. Triết thủ. Hoạch phỉ kỳ xú. Vô cữu.

Hào chín trên: Vua dùng ra đánh, có sự tốt, bẻ đầu, bắt chẳng phải loài, không lỗi.

Vương dùng việc ra quân chinh phạt. Có điều tốt đẹp là bẻ gãy được tên đầu bọn, chẳng bắt tụi xấu xa theo đuôi, không lỗi gì. Ý Hào: Việc chinh phạt đem lại sự chính đáng.

象 曰 :     王 用 出 征 . 以 正 邦 也 .

Tượng viết: Vương dụng xuất chinh. Dĩ chính bang dã.

Lời tượng nói rằng: Vua dùng ra đánh, để chính nước vậy.

Biên Soạn: Astrology.vn

  Dịch Học - Kinh Dịch Giản Yếu - Astrology.vn - About us

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 29 - BÁT THUẦN KHẢM - TẬP KHẢM 易经 坎為水

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 28 - TRẠCH PHONG ĐẠI QUÁ 易经 澤風大過

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 27 - SƠN LÔI DI 易经 山雷頤

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 26 - SƠN THIÊN ĐẠI SÚC 易经 山天大畜

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 25 - THIÊN LÔI VÔ VỌNG 易经 天雷無妄