Astrology.vn - Theo lời giải thích của Mạnh Tử, chúng ta hiểu được rằng: người quân tử cư xử phải biết tùy thời và phải hiểu ý nghĩa sâu xa của từng trường hợp khác nhau. Cũng một việc diễn ra, có lúc là đúng, lúc khác lại là sai. Đúng hay sai lại còn tùy thuộc vào cách thích nghi, ứng xử của mình. Người quân tử sao lại có thể tự biến mình thành một thứ hàng hoá để chịu lệ thuộc vào người, trong khi người đó chẳng xứng đáng cho mình phụng sự.

Astrology.vn - Theo lẽ thường, thiên hạ đều tôn trọng ba điều: tước vị, tuổi tác, đức độ. Một ông vua muốn xây dựng sự nghiệp lớn phải có được người bề tôi đủ tài đức mà chính vua phải tôn trọng như bậc thầy, chẳng dám vời gọi. Muốn hỏi han, mưu tính điều gì, vua phải thân hành đến tận nhà bậc thầy ấy mà hỏi. Như thế mới đúng là biết kính trọng bậc hiền sĩ. Ông vua nào tôn trọng đức hạnh, hiểu đạo lý, ắt phải thực hiện như vậy; nếu không, ông vua ấy không thể làm nên nghiệp vương.

Astrology.vn - Thiên thời bao gồm hai điều: thời cơ thuận lợi và thời tiết thuận lợi. Thời cơ thuận lợi là cơ hội suy thoái của đối phương, đồng thời là cơ hội thuận tiện cho mình; thời cơ thuận lợi và thời tiết thuận lợi là những yếu tố tạo nên cái gọi là “thiên thời” trong binh pháp và trong việc chính trị. Địa lợi chỉ đến những hình thái sông, hồ, núi biển... hiểm trở và thành quách, đồn, lũy vững chắc vừa bảo vệ được mình vừa là chướng ngại vật gây trở ngại cho đối phương khi tấn công mình. Nhân hoà chỉ đến sự hoà hợp của dân chúng với chính quyền.

Astrology.vn - Hẹp hòi cố chấp, khắc nghị thì không hoà mình được với đời; không hoà được thì không có cơ hội để cải tạo xã hội. Người như vậy chỉ giữ được điều thiện cho riêng mình mà không giúp ích được nhiều cho đời. Dễ dãi, xuề xoà thì dễ hoà đồng với mọi người nhưng đôi khi bị người ta khinh nhờn, hay hiểu lầm là a dua vì ham danh, hám lợi. Dễ dãi, xuề xoà quá thì không có uy để điều chỉnh những sự lệch lạc của người đời. Người quân tử trong đạo Nho là người tùy thời cư xử, tùy thời hành động.

Astrology.vn - Trong phần này, Mạnh Tử cho rằng bổn phận lớn lao của người quân tử ở cương vị trị nước là làm điều thiện và khuyến khích mọi người cùng làm điều thiện với mình. Từ xưa tới nay, sở dĩ việc chính trị không thành công, thậm chí nói đến chính trị còn khiến cho nhiều người rùng mình ghê sợ, bởi vì trong chính trị người ta thường dùng xảo thuật, gian trá, tàn nhẫn. Đâu có mấy người làm chính trị nhận ra điều cốt lõi là làm điều thiện!

Astrology.vn - Hầu hết những kẻ không có nhân, trí, lễ, nghĩa đều là tiểu nhân, chỉ có thể làm tay sai, tôi tớ cho người. Kẻ ấy chẳng thể hiên ngang làm chủ được mình như một bậc quân tử hiền nhân. Làm nô dịch cho người mà huênh hoang, không biết hổ thẹn là kẻ đáng trách rồi. Còn kẻ làm nô dịch, cũng như kẻ làm cung, làm tên mà biết hổ thẹn trong công việc của mình là kẻ đáng thương. Nhưng dù sao cũng chẳng bằng người biết làm điều nhân. Người tập làm điều nhân cũng như người tập bắn cung vậy.