Astrology.vn - Quẻ Quải (夬), Tự quái nói rằng: Ích mà chẳng thối, ắt quyết, cho nên tiếp đến quẻ Quải. Quải nghĩa là quyết ích đến cùng cực, ắt phải quyết liệt rồi sau mới thôi, lý không ích mãi mà chẳng thôi, thôi tức là quyết, vì vậy quẻ Quải mới nối quẻ Ích. Nó là quẻ Đoái trên Kiền dưới, lấy hai thể mà nói, chầm là chỗ nước tụ mà lên ở nơi rất cao, có tượng vỡ lở; lấy hào mà nói, thì năm hào dương ở dưới, lớn lên sắp cùng cực, một Âm ở trên tiêu đi sắp hết, các hào Dương tiến lên, quyết trừ một Âm, vì vậy mới là quyết. Quải nghĩa là nghĩa cương quyết, mọi hào Dương tiến lên quyết trừ một hào Âm, đó là đạo lúc quân tử lớn lên, kẻ tiểu nhân tiêu suy hầu hết vậy - (Truyện của Trình Di).

夬 序 卦: 益 而 不 已 必 決. 故受 之 以 夬. 夬 者 決 也.

Quải Tự Quái: Ích nhi bất dĩ tất quyết. Cố thụ chi dĩ Quải. Quải giả quyết dã.

Sau quẻ Ích là quẻ Quải. Ích đến cùng cực tất nhiên tràn đầy, đầy tất nhiên phải nứt vữa. Chữ Quải có hai nghĩa: một nghĩa, Quải là quyết liệt, cũng có nghĩa là rách vữa; lại một nghĩa, quải là hội quyết, có nghĩa là nẻ toác. (Quốc Văn Chu Dịch Diễn Giải - Sào Nam Phan Bội Châu). Tên quẻ: Quải là Quyết - quyết đấu, quyết tâm, quyết nghị, quyết đoán...

夬. 揚 于 王 庭 . 孚 號 . 有 厲 . 告 自 邑 . 不 利  即 戎 . 利 有 攸 往 .

Quải. Dương vu vương đình. Phu hiệu. Hữu lệ. Cáo tự ấp. Bất lợi tức nhung. Lợi hữu du vãng.

Quẻ Quải, giơ chưng sân vua, tin gọi, có nguy. Bảo tử làng, chẳng lợi tới quân, lợi có thửa đi.

[Bản nghĩa của Chu Hy: Quải nghĩa là quyết, tức là khí Dương khơi tháo khí Âm, nó là quẻ về tháng 3. Lấy năm hào Dương trừ một hào Âm, chẳng qua khơi tháo nó đi mà thôi. Nhưng khi khơi tháo nó đi, ắt phải nêu rõ tội nó, mà hết lòng thành thực để hò gọi quân mình hợp sức; và cũng phải còn lo sợ, không thể yên ổn phóng tứ; lại nên trị trước chỗ riêng tây mà không thể chuyên chuộng oai vũ, thì lợi có thửa đi. Hết thảy đều là lời răn của người ta.]

彖 曰. 夬. 決 也 . 剛 決 柔 也 . 健 而 說 . 決 而 和 . 揚 于 王 庭 . 柔 乘 五 剛 也.孚 號 有 厲 . 其 危 乃 光 也 . 告 自 邑 . 不 利 即 戎 . 所 尚 乃 窮 也 . 利 有 攸 往 .剛 長 乃 終 也 .

Thoán viết:  Quải. Quyết dã. Cương quyết nhu dã. Kiện nhi duyệt. Quyết nhi hoà. Dương vu Vương đình. Nhu thừa ngũ cương dã. Phu hiệu hữu lệ. Kỳ nguy nãi quang dã. Cáo tự ấp. Bất lợi tức nhung. Sở thượng nãi cùng dã. Lợi hữu du vãng. Cương trưởng nãi chung dã.

Lời thoán nói rằng: Quải là quyết vậy, cứng quyết mềm vậy, mạnh mà đẹp lòng, quyết mà hòa. Giơ chưng sân vua, hào mềm cưới năm hào cứng. Tin gọi, có nguy, thửa nguy bèn sáng vậy. Bảo tự làng, chẳng lợi tới quân, thửa chuộng bèn cùng vậy. Lợi có thửa đi, cứng lớn bèn trọn.

象 曰 . 澤 上 于 天 . 夬. 君 子 以 施 祿 及 下 . 居 德 則 忌 . 

Tượng viết: Trạch thượng ư thiên. Quải. Quân tử dĩ thi lộc cập hạ. Cư đức tắc kỵ.

Lời tượng nói rằng: Chằm lên lưng trời, là quẻ Quải. Đấng quân tử coi đó mà ra lộc tới dưới, ở đức phép kỵ.

Nước đầm dâng lên đến tận trời là quẻ Quải. Người quân tử lấy đấy mà ban phát lợi lộc cho khắp bên dưới - 1 hào âm bố thí xuống 5 hào dương - ở nơi đạo đức thì phải biết kiêng sợ lầm lỗi.

1. Hào Sơ Cửu.

初 九 . 壯 于 前 趾 . 往 不 勝 為 吝 .

Sơ Cửu. Tráng  vu  tiền  chỉ. Vãng bất thắng vi cữu.

Hào chín đầu: Mạnh chưng ngón chân trước, đi thẳng được, là lỗi.

Đương hăng mạnh ở nơi ngôn chân trước bước đi, tiến lên mà chẳng làm nổi gì là lỗi đấy -hào 1 thấp quá. Ý Hào: Liệu không thắng nổi mà đi đụng kẻ tiểu nhân thì khó tránh nguy biến.

象 曰 . 不 勝 而 往 . 咎 也 . 

Tượng viết: Bất thắng nhi vãng. Cữu dã.

Lời tượng nói rằng: Chẳng được mà đi, là lỗi vậy.

2. Hào Cửu nhị.

九 二 . 惕 號 . 莫 夜 有 戎 . 勿 恤 .

Cửu nhị. Dịch Hào. Mộ dạ hữu nhung. Vật tuất.

Hào chín hai: Sợ kêu, đêm hôm có quân, chớ ngại.

Nơm nớp sợ, kêu gọi, đêm hôm có giặc cũng chẳng phải lo nữa - vì hào 2 cư trung đã bị phòng cả rồi. Ý hào: Có phòng bị cả rồi thì không lo nữa

象 曰 . 莫 夜 有 戎 . 得 中 道 也 .

Tượng viết:  Hữu nhung vật tuất. Đắc trung đạo dã.

Lời tượng nói rằng: Có quân, chớ ngại, được đạo vậy.

3.  Hào Cửu tam. 

九 三 . 壯 于頄. 有 凶 . 君 子 夬夬. 獨 行 遇 雨 . 若 濡 有 慍 . 無 咎 .

Cửu tam. Tráng vu quỳ. Hữu hung. Quân tử quyết quyết. Độc hành ngộ vũ. Nhược nhu. Hữu uẩn. Vô cữu.

Hào chín ba: Mạnh chưng gò má, có sự hung, đấng quân tử quyết quyết, đi một mình, gặp mưa đường ướt, có giận, không lỗi.

Vẻ hăng mạnh lộ ra gò má, e có điềm dữ - hào 3 cương mà quá trung rồi dễ nguy, nhưng nếu người quân tử quyết quyết giữ bề quân tử thì dù có đi một mình gặp mưa như thấm ướt - cảm tình với hào 6 tiểu nhân - để có người giận ghét, cũng vẫn không lỗi gì (vì vẫn theo mục đích quyết thắng tiểu nhân). Ý hào: Muốn quyết tính kẻ tiểu nhân, phải khôn khéo, đừng cương quá.

象 曰 . 君 子 夬 夬. 終 無 咎 也 .

Tượng viết: Quân tử quyết quyết. Chung vô cữu dã.

Lời tượng nói rằng: Đấng quân tử quyết quyết, chót không lỗi vậy.

4. Hào Cửu Tứ.

九 四 . 臀 無 膚 . 其 行 次 且 . 牽 羊 悔 亡 . 聞 言 不 信 .

Cửu tứ. Đồn vô phu. Kỳ hành thứ thư. Khiên dương hối vong. Văn ngôn bất tín.

Hào chín tư: Đít không da, thửa đi chật vật, dắt dê, ăn năn mất, nghe nói chẳng tin.

Mông đít không da nên đi chập choạng - hào 4 xấu, chỉ có cách lùa bầy dê thì khỏi ăn năn – ý nói nhường những hào Dương kia đi trước, mình theo sau, nghe lời này chẳng tin ư? (hào 4 dở dang lắm). Ý hào: Chưa khéo, nên bảo cho biết cái thuật quyết, tin bọn tiểu nhân

象 曰. 其 行 次 且 . 位 不 當 也 . 聞 言 不 信 . 聰 不 明 也 .

Tượng viết: Kỳ hành thứ thư. Vị bất đáng dã. Văn ngôn bất tín. Thông bất minh dã.

Lời tượng nói rằng: Thửa đi chật vật, ngôi chẳng đáng vậy; nghe nói chẳng tin, sự nghr chẳng sáng vậy.

5. Hào Cửu ngũ.

九 五. 莧 陸   . 夬夬   .中 行 無 咎 .

Cửu ngũ. Hiện lục. Quyết quyết. Trung hành vô cữu.  

Hào chín năm: Rau Sam quyết quyết, đường giữa không lỗi.

Rau nghiện tục đấy - rau mã xỉ hay rau sam, tức hào 6 ám tiểu nhân, nếu quyết quyết, cứ đạo trung mà đi (đừng cảm tình với hào 6) thì không lỗi gì. Ý hào: Răn bậc nguyên thủ phải quyết tâm đối phó với kẻ tiểu nhân.

象 曰 . 中 行 無 咎 . 中 未 光 也 .

Tượng viết: Trung hành vô cữu. Trung vị quang dã.

Lời tượng nói rằng: Đường giữa không lỗi, giữa chưa sáng vậy.

6. Hào Thượng Lục.

上 六. 無 號 . 終 有 凶 .

Thượng Lục. Vô Hào. Chung hữu hung.

Hào sáu trên: Không kêu, sau chót có hung.

Không kêu khóc ai được - tiểu nhân hết thời rồi - kết cục là xấu. Ý Hào: Bè tiểu nhân đã hết, mà tai họa chưa lùi.

象 曰 . 無 號 之 凶 .終 不 可 長 也 . 

Tượng viết: Vô Hào chi hung. Chung bất khả trường dã.

Lời tượng nói rằng: Sự hung của kẻ không kêu, sau chót không thể dài vậy.

Biên Soạn: Astrology.vn

  Dịch Học - Kinh Dịch Giản Yếu - Astrology.vn - About us

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 42 - PHONG LÔI ÍCH 易经 風雷益

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 41 - SƠN TRẠCH TỔN 易经 山澤損

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 40 - LÔI THỦY GIẢI 易经 水山蹇

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 39 - THỦY SƠN KIỂN 易经 水山蹇

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 38 - HỎA TRẠCH KHUÊ 易经 火澤睽