Astrology.vn - Quẻ Ích (益), Tự quái nói rằng: Tổn mà không thôi, ắt phải ích, cho nên tiếp đến quẻ Ích. Thịnh suy tổn ích, như lần vòng tròn, Tổn quá ắt phải Ích, là lẽ tự nhiên, vì vậy quẻ Ích mới nối quẻ Tổn. Nó là quẻ Tốn trên Chấn dưới, đó là hai vật Sấm Gió làm ích cho nhau. Gió dữ thì sấm mạnh, sấm động thì gió gắt, hai đằng giúp ích cho nhau, nên mới gọi bằng quẻ Ích. Đấy là lấy tượng mà nói. Hai quẻ Tốn Chấn đều do hai hào dưới biến đi mà thành ra. Dương biến ra Âm là quẻ Tốn, Âm biến ra Dương mà ra quẻ Ích. Quẻ trên bớt đi mà quẻ dưới thêm lên, bớt trên thêm dưới, vì vậy là quẻ Ích. Đó là lấy ghĩa mà nói. Bên dưới đầy thì bên trên yên, cho nên thêm cho phía dưới là Ích - (Truyện của Trình Di).

益 序 卦: 損 而不 已 必 益. 故 受 之 已 益.

Ích Tự Quái : Tổn nhi bất dĩ tất ích. Cố thụ chi dĩ Ích.

Sau quẻ Tổn là quẻ Ích. Tổn Ích, thịnh suy là cái vòng xây tròn. Tổn đã cùng cực tất nhiên phải ích. Thời đại Ích, công dụng tốt là làm lị ích cho thiên hạ, thiên hạ thảy đã được thụ ích cả, thời việc gì to lớn chắc cũng làm xong. (Quốc Văn Chu Dịch Diễn Giải - Sào Nam Phan Bội Châu). Tên quẻ: Ích là Tổn - Tổn trên mà ích dưới mới thật là Ích.

益 .  利 有 攸 往 . 利 涉 大 川 .

Ích. Lợi hữu du vãng.  Lợi thiệp đại xuyên.

Quẻ Ích có thửa đi, lợi về sang sông lớn.

[Truyện của Trình Di: Quẻ Ích là đạo làm ích cho thiên hạ, cho nên lợi có thửa đi. Đạo Ích có thể vượt qua hiểm nạn, đó là lợi sang sông lớn.]

彖 曰 .      益 .損 上 益 下 . 民 說 無 疆 . 自 上 下 下 .其 道 大 光 .   利 有 攸 往 . 中 正 有 慶 .利 涉 大 川 . 木 道 乃 行 . 益   動 而 巽 .日 進 無 疆 . 天 施 地 生 .其 益 無 方 . 凡 益 之 道 . 與 時 偕 行 .

Thoán viết:  Ích.  Tổn thượng ích hạ. Dân duyệt vô cương.  Tự thượng há hạ. Kỳ đạo đại quang. Lợi hữu du vãng.  Trung chính hữu khánh. Lợi thiệp đại xuyên. Mộc đạo nãi hành.  Ích động nhi tốn. Nhật tiến vô cương.  Thiên thi địa sinh.  Kỳ ích vô phương.  Phàm ích chi đạo.  Dữ thời giai hành.

Lời thoán nói rằng: Quẻ Ích, bớt trên thêm dưới, dân đẹp lòng không bờ, tự trên xuống dưới, thửa đạo cả sáng. Lợi có thửa đi, trung chính có phúc. Lợi sang sông lớn, đạo ích mới cả thi hành. Quẻ Ích động mà nhún, ngày tiến không bờ. Trời thi hành, Đất sinh, thửa ích không phương. Phàm chưng đạo ích, cùng thì đều đi.

象 曰 .     風 雷  益 . 君 子 以 見 善 則 遷 . 有過 則 改 .

Tượng viết: Phong Lôi Ích.  Quân tử dĩ kiến thiện tắc thiên. Hữu quá tắc cải.

Lời tượng nói rằng: Gió sấm là quẻ Ích, đấng quân tử coi đó mà thấy điều thiện thì dời sang, có lỗi thì đổi đi.

Gió sấm là quẻ Ích. Người quân tử lấy đấy mà hễ thấy điều lành thời dời đến gần, có điều quá thời sửa đổi ngay.

1. Hào Sơ Cửu. 

初 九 .      利 用 為 大 作 . 元 吉 . 無 咎 .

Sơ Cửu. Lợi dụng vi đại tác.  Nguyên cát.   Vô cữu. 

Hào chín đầu: Lợi dùng làm việc lớn, cả tốt, không lỗi.

Lợi dụng làm việc lớn, tốt nhất không lỗi gì. Ý Hào: có nhiều việc lớn để làm và việc làm có nhiều điều thiện.

象 曰 .      元 吉 無 咎 . 下 不 厚 事 也 .

Tượng viết: Nguyên cát vô cữu.  Hạ bất hậu sự dã.

Lời tượng nói rằng: Cả tốt không lỗi, kẻ dưới chẳng được dầy vậy.

2. Hào Lục nhị.

六 二 .      或 益 之 . 十 朋 之 龜 弗 克 違 . 永 貞 吉 . 王 用 享 于 帝 . 吉.

Lục nhị.  Hoặc ích chi thập bằng chi qui. Phất khắc vi. Vĩnh trinh cát. Vương dụng hưởng vu Đế.  Cát.

Hào sáu hai: Hoặc ích đấy, chưng rùa mười bằng chẳng hay trái, vĩnh viễn chính bền, tốt. Vua dùng hưởng chưng trời, tốt.

Hoặc có người (hào 5) đem đến điều ích lợi lớn như 10 bằng con quy (số đếm ngày xưa) chẳng từ chối được, nên giữ điều chính bền mãi thì tốt, nếu là Vương thì dùng lễ tế dâng lên Đế, sẽ tốt - hào 2 dâng lên hào 5. Ý Hào: trên dưới đều hưởng ích lợi cả.

象 曰 .      或 益 之 . 自 外 來 也 .

Tượng viết: Hoặc ích chi.  Tự ngoại lai dã.

Lời tượng nói rằng: Hoặc ích đấy, từ ngoài đến vậy.

3. Hào Lục tam. 

六 三 .      益 之 用 凶 事 . 無 咎 .  有 孚 中 行 . 告 公 用圭 . 

Lục tam.  Ích chi dụng hung sự.  Vô cữu.  Hữu phu trung hành.  Cáo công dụng khuê.

Hào sáu ba: Ích đấy, dùng việc hung, không lỗi, có tín, đường giữa, bảo tước, Công dùng ngọc khuê.

Dùng - chấp nhận, việc xấu mà làm lợi ích cho nó - hào 3 bất trung bất chính. Không lỗi gì, nếu nó giữ lòng tin cứ đạo trung mà làm thì được dùng ngọc khuê để báo cáo lên ông trên - hào 6. Ý Hào: Hết đạo trung với nước.

象 曰 .      益 用 凶 事 . 固 有 之 也 .

Tượng viết: Ích dụng hung sự.  Cố hữu chi dã.

Lời tượng nói rằng: Ích dùng việc hung, cố có đấy vậy.

 4. Hào Lục tứ.

六 四 .      中 行 . 告 公 從 .  利 用 為 依 遷 國 .

Lục tứ. Trung hành. Cáo công tùng.  Lợi dụng vi y thiên quốc.

Hào sáu tư: Đường giữa, tâu tước công theo, lợi dùng làm tựa, dời nước.

Làm theo đạo trung rồi báo cáo lên người trên (hào 5) cũng tin theo (vì địa vị của hào 4 quan trọng nhất trong thời ích). Lợi dụng - đạo trung - làm điểm tựa mà dời quốc đô đi (hào 4 là trái tim của quẻ Ích đã phát động sự trao đổi với hào 1). Ý hào: làm ích cho dưới, nên trên thì người lãnh đạo, dưới thì dân chúng đều tĩnh theo.

象 曰 .      告 公 從 . 以 益 志 也 .

Tượng viết: Cáo công tùng.  Dĩ ích chí dã.

Lời tượng nói rằng: Tâu tước công, theo lấy chí làm ích vậy.

5. Hào Cửu ngũ.

九 五 .      有 孚 惠 心 . 勿 問 元 吉 .  有 孚 惠 我 德 .

Cửu ngũ: Hữu phu huệ tâm. Vật vấn nguyên cát. Hữu phu huệ ngã đức.

Hào chín năm: Có tin lòng ơn, chớ hỏi, cả tốt, có tin, ơn đức ta.

Có tin tưởng ở lòng mình thích làm ơn huệ - hào 5 - chớ hỏi gì, tốt nhất rồi; có tin tưởng ở đức ấy làm ơn huệ cho người - hào 2. Ý hào: Làm ích cho dưới mà chứng minh được lòng thành của mình có cơ được đáp ứng.

象 曰 .      有 孚 惠 心 . 勿 問 之 矣 .  惠 我 德 . 大 得 志 也 .

Tượng viết: Hữu phu huệ tâm.  Vật vấn chi hĩ.  Huệ ngã đức.  Đại đắc chí dã.

Lời tượng nói rằng: Có tin, ơn lòng, chớ hỏi đấy vậy, ơn đức ta, cả được chí vậy.

6.   Hào Thượng Cửu.

上 九 .      莫 益 之 . 或 擊 之 . 立 心 勿 恆 . 凶 .

Thượng Cửu: Mạc ích chi.   Hoặc kích chi.  Lập tâm vật hằng. Hung.

Hào chín trên: Chẳng ích nó, hoặc đánh nó, lập tâm chớ thường hung.

Chẳng làm ích thêm nữa - đến cùng rồi còn gì - hoặc đánh đuổi đi (thì có oán), lập tâm không theo đạo hằng thì xấu. Ý Hào: cần ích đến cùng, hoặc đến nổi phải đánh đuổi thì nhiều người oán.

象 曰 .      莫 益 之 . 偏 辭 也 .  或 擊 之 . 自 外 來 也 .

Tượng viết: Mạc ích chi.  Thiên từ dã.  Hoặc kích chi.  Tự ngoại lai dã.

Lời tượng nói rằng: Chẳng ích nó, lời nói lệch vậy, hoặc đánh nó, tự ngoại đến vậy.

Biên Soạn: Astrology.vn

  Dịch Học - Kinh Dịch Giản Yếu - Astrology.vn - About us

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 41 - SƠN TRẠCH TỔN 易经 山澤損

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 40 - LÔI THỦY GIẢI 易经 水山蹇

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 39 - THỦY SƠN KIỂN 易经 水山蹇

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 38 - HỎA TRẠCH KHUÊ 易经 火澤睽

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 37 - PHONG HỎA GIA NHÂN 易经 風火家人