Astrology.vn - Quẻ Gia Nhân (家人), Tự quái nói rằng: Di là đau, đau ở ngoài ắt trở về nhà, cho nên tiếp đến quẻ Gia Nhân. Ôi, đau khốn ở ngoài thì phải trở vào bên trong, vì vậy quẻ Gia Nhân mới nối tiếp quẻ Minh Di. Gia Nhân là đạo trong nhà, tình cha con, nghĩa vợ chồng, thứ tự trên dưới, lớn nhỏ, chính luân lý, dốc nhân nghĩa, đó là đạo “người nhà”. Nó là quẻ ngoài Tốn trong Ly, tức là gió tự lửa ra, lửa mạnh thì gió sinh, gió sinh thì lửa tự trong mà ra. Tự trong mà ra là tượng từ nhà tới ngoài. Hào Năm hào Hai chính ngôi Trai Gái, ở trong và ở ngoài, ấy là đạo người nhà; sáng ở trong mà nhún ở ngoài, ấy là cách khu xử trong nhà. Ôi người ta, cái gì có được ở mình thì hành được ở nhà, thi hành được ở nhà thì thi hành được ở nước, rồi đến thiên hạ. Cách trị thiên hạ tức là cách trị nhà, suy ra mà thi hành ở nhà đó thôi. Cho nên mới lấy cái tượng “ở trong mà ra” làm nghĩa quẻ Gia Nhân - (Truyện của Trình Di).

家人 序 卦: 夷 者 傷 也. 於 外者. 故 受 之 以 家 人.

Gia Nhân Tự Quái: Di giả thương dã. Thương ư ngoại giả, Tất phản ư gia. Cố thụ chi dĩ Đồng Nhân.

Tiếp sau Minh Di là quẻ Gia Nhân. Minh Di nghĩa là bị thương, ở ngoài bị thương tất nhiên quay trở lại về nhà. Về nhà, thời đạo tề gia đã được hoàn toàn, tề được gia rồi suy ra trị được quốc, bình được thiên hạ. (Quốc Văn Chu Dịch Diễn Giải - Sào Nam Phan Bội Châu). Tên quẻ: Gia Nhân là Đồng - cùng với người nhà hòa thuận vui vẻ.

Gia Nhân là người ở trong một nhà. Đạo trong nhà tất có tinh thần thuộc về cha con, nghĩa chính thuộc về chồng vợ, thứ tự thuộc về tôn ti trưởng ấu, chính được luân lý, tròn vẹn, được ân với nghĩa đó là đại Gia Nhân, muốn xử được cho đúng đạo ấy, tất phải có sức sáng ở bề trong, mà hòa thuận ở bề ngoài.

家 人. 利 女 貞.

Gia nhân. Lợi nữ trinh.

Quẻ Gia Nhân, lợi về gái chính.

[Bản nghĩa của Chu Hy: Gia Nhân là người trong một nhà. Trong quẻ, hào chín Năm và hào sáu Hai, bên trong bên ngoài đều được chỗ chính, cho nên là quẻ “người nhà”. “Lợi con gái chính”, là muốn chính bên trong trước, bên trong chính thì bên ngoài không gì không chính.]

彖 曰. 家 人. 女 正 位 乎 內. 男 正 位 乎 外. 男 女 正. 天 地 之 大 義 也. 家 人 有 嚴 君 焉. 父 母 之 謂 也 . 父 父 . 子 子. 兄 兄. 弟 弟 . 夫 夫. 婦 婦. 而 家 道 正. 正 家 而 天 下 定 矣.

Thoán viết: Gia nhân. Nữ chính vị hồ nội. Nam chính vị hồ ngoại. Nam nữ chính. Thiên địa chi đại nghĩa dã. Gia nhân hữu nghiêm quân yên. Phụ mẫu chi vị dã. Phụ phụ. Tử tử. Huynh huynh. Đệ đệ. Phu phu. Phụ phụ. Nhi gia đạo chính. Chính gia nhi thiên hạ định hỹ.

Lời thoán nói rằng: Quẻ Gia Nhân, con gái chính ngôi ở trong, con trai chính ngôi ở ngoài, trai gái chính là nghĩa lớn của trời đất vậy. Người nhà có Vua nghiêm, là cha mẹ vậy. Cha ra cha, con ra con, anh ra anh, em ra em, vợ ra vợ, chồng ra chồng, mà đạo nhà chính. Chính được nhà thì thiên hạ phải đâu vào đấy.

象 曰. 風 自 火 出. 家 人. 君 子 以 言 有 物. 而 行 有 恆.

Tượng viết: Phong tự Hỏa xuất. Gia Nhân. Quân tử dĩ ngôn hữu vật. Nhi hạnh hữu hằng.

Lời tượng nói rằng: Gió tự lửa ra, là quẻ Gia Nhân, đấng quân tử coi đó mà nói có vật, nết có thường.

Gió từ lửa ra là quẻ Gia Nhân - người nhà. Người quân tử lấy đấy mà lời nói phải có sự thực, việc làm phải theo đạo Hằng - thường xuyên.

1. Hào Sơ Cửu.

初 九.     閑 有 家. 悔 亡.

Sơ Cửu. Nhàn hữu gia. Hối vong.

Hào chín đầu: Ngăn ngừa có nhà, ăn năn mất.

Ngăn ngừa (tật xấu) ngay từ lúc mới có nhà, thì không còn ăn năn gì cả. Ý Hào: Chính được gia đạo thì chẳng thất thế gì.

象 曰.      閑 有 家. 志 未 變 也.

Tượng viết: Nhàn hữu gia. Chí vị biến dã.

Lời tượng nói rằng: Ngăn ngừa có nhà, chí chưa đổi vậy.

2. Hào Lục nhị.

六 二.      無 攸 遂. 在 中 饋. 貞 吉.

Lục nhị. Vô du toại. Tại trung quĩ. Trinh cát.

Hào sáu hai: Không thửa thỏa, ở trong, chủ việc ăn uống, chính tốt.

Không cầu toại ý ở xa đâu, tại trong bếp núc, giữ chính thì tốt. Ý Hào: Thực hành hết đạo đàn bà, đẹp nhà, đẹp cửa.

象 曰.      六 二 之 吉. 順 以 巽 也.

Tượng viết: Lục nhị chi cát. Thuận dĩ tốn dã.

Lời tượng nói rằng: Cái tốt của hào sáu Hai, thuận và nhún vậy.

3. Hào Cửu tam.

九 三.     家 人 嗃 嗃. 悔 厲 . 吉. 婦 子 嘻 嘻 . 終 吝. 

Cửu tam. Gia nhân hác hác. Hối lệ. Cát. Phụ tử hi hi. Chung lận.

Hào chín ba: Người nhà nem nép, hối dữ, tốt; vợ con hơn hớn, sau chót thẹn tiếc.

Người nhà có vẻ nghiêm ngặt, tuy ăn năn lo nguy (sợ thương ân) nhưng mà tốt, chứ như đàn bà con trẻ luông tuồng thì sau hối thẹn. Ý Hào: Răn giữ nghiêm gia đạo, mà vẫn khoan thai.

象 曰.     家 人 嗃 嗃. 未 失 也. 婦 子 嘻 嘻  . 失 家 節 也.

Tượng viết: Gia nhân hác hác. Vị thất dã. Phụ tử hi hi. Thất gia tiết dã.

Lời tượng nói rằng: Người nhà nem nép, chưa mất vậy; vợ con hơn hớn, mất tiết độ ở nhà vậy.

 4. Hào Lục tứ.

六 四. 富 家. 大 吉.

Lục tứ. Phú gia. Đại cát.

Hào sáu tư: Giầu nhà, cả tốt.

Làm cho nhà hưng thịnh, tốt lắm. Ý Hào: Làm lợi cho nước, cần có  đức

象 曰. 富 家 大 吉. 順 在 位 也  .

Tượng viết: Phú gia đại cát. Thuận tại vị dã.

Lời tượng nói rằng: Giàu nhà cả tốt, thuận ở ngôi vậy.

 5. Hào Cửu ngũ.

九 五  .    王 假 有 家  . 勿 恤  . 吉.

Cửu ngũ. Vương cách hữu gia. Vật tuất. Cát.

Hào chín năm: Vua đến có nhà, chớ lo, tốt.

Ông vua - nguyên thủ, thấu lẽ “cũng có gia thất” thì đừng lo gì, tốt đấy - có hào 2 ứng. Ý hào: Lời nói có sự thực, việc làm có nếp quen.

象 曰  .    王 假 有 家  . 交 相 愛 也.

Tượng viết: Vương cách hữu gia. Giao tương ái dã.

Lời tượng nói rằng: Vua đến có nhà, yêu lẫn nhau vậy.

 6. Hào Thượng Cửu.

上 九.  有 孚 威 如. 終 吉.

Thượng Cửu. Hữu phu uy như. Chung cát.

Hào chín trên: Có tin, dường oai nghiêm vậy, trọn tốt.

Có tin tưởng, thêm oai nghiêm nữa, sau hẳn tốt. Ý Hào: Phải chỉnh việc nhà để đi tới kết quả thì mới tốt.

象 曰.      威 如 之 吉. 反 身 之 謂 也.

Tượng viết: Uy như chi cát. Phản thân chi vị dã.

Lời tượng nói rằng: Dường oai nghiêm vậy mà tốt, chỉ về trở lại trong mình vậy.

Biên Soạn: Astrology.vn

  Dịch Học - Kinh Dịch Giản Yếu - Astrology.vn - About us

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 36 - ĐỊA HỎA MINH DI 易经 地火明夷

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 35 - HỎA ĐỊA TẤN 易经 火地晉

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 34 - LÔI THIÊN ĐẠI TRÁNG 易经 雷天大壯

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 33 - THIÊN SƠN ĐỘN 易经 天山遁

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 32 - LÔI PHONG HẰNG 易经 雷風恆