Astrology.vn - Phải xét người một cách kỹ lưỡng. Không nên vì lời khen chê của những kẻ thân tín bên trái bên phải (tả hữu) hay vì lời khen chê của các quan đại phu trong triều mà vội vàng sử dụng, cất nhắc hay thải bỏ một người nào. Chớ vội tin những lời khen chê chủ quan, thiên lệch đó. Nếu vua cẩn thận trong cách tuyển dụng nhân tài và biết nghe theo nguyện vọng dân chúng mà xử lý những việc trong triều; lúc đó, vua mới thật xứng đáng ở ngôi cha mẹ của dân.

7

Mạnh Tử ra mắt Tề Tuyên Vương, nói: “Cái gọi là đất nước cũ chẳng phải có những cây cao lớn, mà có các bề tôi đời nọ sang đời kia. Vua không có các bề tôi thân tín như thế. Xưa kia, những người được cất dùng, ngày nay chẳng biết họ mất đâu cả rồi.”

Vua nói: “Ta làm sao biết được kẻ nào bất tài mà sa thải?”

Mạnh Tử nói: “Một vị vua cai trị đất nước (quốc quân) cất dùng người tài đức, dường như chẳng đặng đừng. Nếu khiến người thấp hèn vượt lên người tôn quý, người xa vượt lên người thân, có thể không cẩn thận sao?

“Những kẻ bên trái bên phải đều nói là tài đức, chưa đáng tin. Các quan đại phu đều nói là tài đức cũng chưa đáng tin. Mọi người trong nước đều nói là tài đức, sau đó hãy xét lại. Thấy là tài đức thật, rồi sau mới dùng.

“Những kẻ bên trái bên phải đều nói không được, thì đừng nghe. Các quan đại phu đều nói không được, đừng nghe. Mọi người trong nước đều nói không được, sau đó hãy xét lại. Thấy là không được, rồi sau mới bỏ đi.

“Những kẻ bên trái bên phải đều nói đáng giết, thì đừng nghe. Các quan đại phu đều nói đáng giết, đừng nghe. Mọi người trong nước đều nói đáng giết, sau đó hãy xét lại. Thấy đáng giết, sau đó hãy giết. Cho nên nói là mọi người trong nước giết kẻ ấy. Như thế, rồi sau mới có thể làm cha mẹ của dân.”

Bình lược: Phải xét người một cách kỹ lưỡng. Không nên vì lời khen chê của những kẻ thân tín bên trái bên phải (tả hữu) hay vì lời khen chê của các quan đại phu trong triều mà vội vàng sử dụng, cất nhắc hay thải bỏ một người nào. Chớ vội tin những lời khen chê chủ quan, thiên lệch đó. Nếu vua cẩn thận trong cách tuyển dụng nhân tài và biết nghe theo nguyện vọng dân chúng mà xử lý những việc trong triều; lúc đó, vua mới thật xứng đáng ở ngôi cha mẹ của dân. Một vị quốc quân mà điều khiển đất nước cẩn thận như thế, ắt là bận bịu suốt ngày; chẳng có dư thời giờ để say sưa rượu chè, du hí, sa đọa, trác táng cho được.

(t/h)

Hương Sơn Dã Phu