Astrology.vn - Quẻ Khốn (困), Tự Quái nói rằng: lên mà chẳng thôi, ắt khốn, cho nên tiếp đến quẻ Khốn. Lên là tự dưới mà lên, tự dưới lên là lấy sức mà tiến, không thôi ắt khốn, cho nên quẻ Khốn mới nối tiếp quẻ Thăng. Khốn nghĩa là khốn thiếu. Nó là quẻ Đoái trên Khảm dưới, nước ở trên chằm, thì là trong chằm có nước, nhưng nước lại ở dưới chằm thì là tượng trong chằm khô cạn không nước, đó là nghĩa khốn thiếu. Lại Đoái là Âm ở trên, Khảm là Dương ở dưới, và hào Sáu trên ở trên hai hào Dương, mà hào chín Hai bị hãm giữa hai hào Âm, đều là Âm mềm lấp lên Dương cứng, vì vậy mới là Khốn. Đấng quân tử bị kẻ tiểu nhân che lấp, là thời cùng khốn – (Truyện của Trình Di).

困  序 卦: 升 而 不 以 必 困. 故 受 之 以 困.

Khốn tự quái: Thăng nhi bất dĩ tắc khốn. Cố thụ chi dĩ Khốn.

Sau quẻ Thăng tới quẻ Khốn. Thăng nghĩa là lên, lên mãi không thôi, tất nhiên phải khốn. Tỉ như: Thăng đã lên bậc cuối cùng mà còn cứ trèo lên, tất nhiên phải té mà chết. Khốn có nghĩa là khốn khổ. Thời Khốn, Quân tử sụp vào tay tiểu nhân, thiệt là thế đạo đang lúc cùng khốn. (Quốc Văn Chu Dịch Diễn Giải - Sào Nam Phan Bội Châu). Tên quẻ: Khốn là Nguy - nguy nan khốn khổ, nên kiên nhẫn.

困 . 亨 . 貞 . 大 人 吉 . 無 咎 . 有 言 不 信 .

Khốn. Hanh. Trinh. Đại nhân cát. Vô cữu. Hữu ngôn bất tín.

Quẻ Khốn hanh, chính bền, người lớn tốt, không lỗi, có nói không tin.

[Bản nghĩa của Chu Hy: Khốn là cùng mà không thể tự mình nhấc lên. Khảm hiểm, Đoái đẹp lòng, ấy là thân tuy “khốn” mà đạo thì hanh. Hào Hai hào Năm cứng giữa, lại có tượng người lớn, kẻ xem ở thì Khốn có thể hanh thông và chính đính, không phải người lớn, ai làm được thế? Cho nên nói rằng chính bền. Lại nó “người lớn” để tỏ rằng: những kẻ tiểu nhân bất chính không thể đương nổi. “Có nói không tin” là câu để răn người đương vào cảnh đó cần phải kín đáo im lặng, chớ chuộng mồm miệng mà càng rước lấy khốn cùng.]

彖 曰 . 困 . 剛 掩 也 . 險 以 說 . 困 而 不 失 其 所 . 亨 . 其 唯 君 子 乎 ？  貞 大 人 吉 . 以 剛 中 也 . 有 言 不 信 . 尚 口 乃 窮 也 . 

Thoán viết: Khốn. Cương yểm dã. Hiểm nhi duyệt. Khốn nhi bất thất kỳ sở hanh. Kỳ duy quân tử hồ. Trinh đại nhân cát. Dĩ cương trung dã. Hữu ngôn bất tín. Thượng khẩu nãi cùng dã.

Lời thoán nói rằng: Khốn là cứng bị lấp vậy. Hiểm mà đẹp lòng, khốn mà không mất cái hanh của mình, chỉ có đấng quân tử như thế chăng? Chính bền, người lớn tốt, vì cứng giữa vậy. Có nói chẳng tin, chuộng miệng bèn cùng vậy.

象 曰 . 澤 無 水 . 困 . 君 子 以 致 命 遂 志 .

Tượng viết: Trạch vô thủy. Khốn. Quân tử dĩ trí mệnh toại chí.

Lời tượng nói rằng: Chằm không nước, là quẻ Khốn. Đấng quân tử coi đó mà đến mệnh thỏa chí.

Đầm không có nước là quẻ Khốn. Người quân tử lấy đấy mà trút bỏ - hy sinh - tính mệnh để thỏa chí hướng của mình, cũng như sát thân dĩ thành nhân: giết thân mình để thành đạo Nhân.

1. Hào Sơ Lục.

初 六 . 臀 困 于 株木 . 入 于幽 谷 . 三 歲 不.

Sơ Lục. Đồn khốn vu chu mộc. Nhập vu u cốc. Tam tuế bất địch.

Hào sáu đầu: Đít khốn chưng chồi cây, vào chưng hang tối, ba năm chẳng thấy.

Mông đít bị khốn nơi gốc cây, vào nơi hang tối, ba năm chẳng thấy mặt. Ý Hào: Không có tài ra thoát nơi khốn.

象 曰 . 入 于 幽 谷 . 幽 不 明 也 .

Tượng viết: Nhập vu u cốc. U bất minh dã.

Lời tượng nói rằng: Vào chưng hang tối, tối chẳng sáng vậy.

2. Hào Cửu nhị.

九 二 . 困 于 酒 食 . 朱 紱 方 來 . 利 用 亨 祀 . 征 凶 . 無 咎 .

Cửu nhị: Khốn vu tửu thực. Chu phất phương lai. Lợi dụng hưởng tự. Chinh hung. Vô cữu.

Hào chín hai: Khốn chưng rượu cơm, cái phất đỏ đương lại, lợi dùng cúng tế, đi hung không lỗi.

Thời khốn ở nơi ngôi vị có rượu thức ăn, lại có dây đỏ buộc ấn (ông lớn) đương đi lại với mình - hào 5 ứng với hào 2 - nhưng dùng việc tế lễ thì lợi, nếu tiến hành việc gì thì xấu, tuy không lỗi. Ý hào: Có tài đức nhưng không có thời, nên không cứu khốn, giải nguy được.

象 曰 .  困 于 酒 食 . 中 有 慶 也

Tượng viết: Khốn vu tửu thực. Trung hữu khánh dã.

Lời tượng nói rằng: Khốn chưng rượu cơm, giữa có phúc vậy.

3. Hào Lục tam.

六 三 .  困 于 石 . 據 于 蒺 藜 . 入 于 其 宮 . 不 見 其 妻 . 凶 .

Lục tam. Khốn vu thạch. Cứ vu tật lê. Nhập vu kỳ cung. Bất kiến kỳ thê. Hung.

Hào sáu ba: Khốn chưng đá, vin chưng cây và gai, vào chưng thửa buồng, chẳng thấy thửa vợ, hung.

Khốn đụng nơi hòn đá - hào 4, dựa nơi cây gai - hào 2, vào nơi nhà mình - hào 3, chẳng thấy vợ đâu, xấu. Ý hào: Không tài cứu khốn đến nỗi thân nguy.

象 曰 .   據 于 蒺 藜 . 乘 剛 也 . 入 于 其 宮 . 不 見 其 妻 . 不 祥 也 .

Tượng viết: Cứ vu tật lê. Thừa cương dã. Nhập vu kỳ cung. Bất kiến kỳ thê. Bất tường dã.

Lời tượng nói rằng: Vịn chưng cà gai, cưới cứng vậy; vào chưng thửa buồng, chẳng thấy thửa vợ, chẳng lành vậy.

4. Hào Cửu tứ.

九 四 .  來 徐 徐 . 困 于 金 車 . 吝 . 有 終 .

Cửu tứ. Lai từ từ. Khốn vu kim xa. Lận. Hữu chung.

Hào chín tư: Lại thong thả, khốn chưng xe sắt, đáng tiếc, có chót.

Đi lại từ từ, với nhau (hào 4 và hào 1) vì bị kẹt ở cái xe sắt (hào 2 ngăn cản), hối thẹn, nhưng có kết quả về sau. Ý hào: Tài nhỏ không cứu được khốn ngay lúc đầu, nhưng sau sẽ gặp nhau.

象 曰 .  來 徐 徐 . 志 在 下 也 . 雖 不 當 位 . 有 與 也 .

Tượng viết: Lai từ từ. Chí tại hạ dã. Tuy bất đáng vị. Hữu dữ dã.

Lời tượng nói rằng: Lại từ từ, chí ở dưới vậy, tuy chẳng đáng ngôi, có kẻ cùng vậy.

5. Hào Cửu ngũ.

九 五 .  劓 刖 . 困 于 赤 紱 . 乃 徐 有 說 . 利 用 祭 祀 .

Cửu ngũ. Tị ngoạt. Khốn vu xích phất. Nãi từ hữu duyệt. Lợi dụng tế tự.

Hào chín năm: Xẻo mũi, chặt chân, khốn chưng cái phất đỏ, bèn thong thả có đẹp lòng, lợi dùng tế tự.

Bị hớt mũi (bị hào 6 làm tổn) khoét chân (bị hào 4 làm tổn) khốn khổ nơi dây đỏ buộc ấn (giúp cho 2 hào), thôi cứ thủng thẳng rồi cũng được vui lòng (sẽ gặp hào 2), hiện giờ hãy cứ dùng việc tế lễ là có lợi (cảm đến thần linh). Ý hào: lấy đức cứu khốn, lấy lòng thành cảm thần.

象 曰 . 劓 刖 . 志 未 得 也 . 乃 徐 有 說 . 以 中 直 也 .  利 用 祭 祀 . 受 福 也 .

Tượng viết: Tị nguyệt. Chí vị đắc dã. Nãi từ hữu duyệt. Dĩ trung trực dã. Lợi dụng tế tự. Thụ phúc dã.

Lời tượng nói rằng: Xẻo mũi, chặt chân, chí chưa được vậy. Bèn thong thả có đẹp lòng, vì giữa thẳng vậy. Lợi dùng tế tự, lợi phúc vậy.

6. Hào Thượng Lục.

上 六 . 困 于 葛  . 于  . 曰 動 悔 . 有 悔 .  征 吉 .

Thượng Lục.Khốn vu cát lũy. Vu nghiệt ngột. Viết động hối. Hữu hối . Chinh cát.

Hào sáu trên: Khốn chưng cây sắn dây, nhưng cheo leo; Rằng: động ăn năn, có ăn năn, đi tốt.

Bị khốn nơi dây sắn, nơi gập ghềnh, rằng hoạt động thì ăn năn, có ăn năn nhưng cứ tiến hành thì tốt - vì hết thời khốn rồi. Ý hào: không có tài cứu khốn, nên phản tỉnh

象 曰. 困 于 葛. 未 當 也 . 動 悔 . 有 悔  . 吉  行 也 .

Tượng viết: Khốn vu cát lũy. Vị đáng dã. Động hối hữu hối. Cát hành dã.

Lời tượng nói rằng: Khốn chưng cây sắn dây, chưa đáng vậy; động thì ăn năn, có ăn năn, đi tốt vậy.

Biên Soạn: Astrology.vn

  Dịch Học - Kinh Dịch Giản Yếu - Astrology.vn - About us

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 46 - ĐỊA PHONG THĂNG 易经 地風升

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 45 - TRẠCH ĐỊA TỤY 易经 澤地萃

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 44 - THIÊN PHONG CẤU 易经 天風姤

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 43 - TRẠCH THIÊN QUẢI 易经 澤天夬

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 42 - PHONG LÔI ÍCH 易经 風雷益