Astrology.vn - Phần này Lão Tử luận về Đức và dụng chữ Khiêm dựa theo triết lý ÂM-DƯƠNG mà dùng hình ảnh giống Đực và giống Cái làm hình ảnh so sánh thật hay. Nước lớn nên ở chỗ thấp, chỗ qui tụ của thiên hạ, nên giống như giống Cái trong thiên hạ. Giống Cái nhờ tĩnh mà thắng giống Đực (ham động), lấy tĩnh làm chỗ thấp.
Astrology.vn - Chương này, cơ hồ trái với học thuyết Lão tử; Lão tử không tin có thượng đế, chỉ biết có Đạo, nguyên lí tối cao của vũ trụ thì dân lại tin có quỉ thần. Trị nước lớn cũng như nấu nướng cá nhỏ (nấu cá nhỏ mà lật lên lật xuống) động tới nó nhiều quá, nó sẽ nát; trị nước lớn mà chính lệnh phiền hà, pháp lệnh thay đổi nhiều quá, can thiệp vào việc dân nhiều quá, dân sẽ trá nguỵ, chống đối.
Astrology.vn - Hữu vi là đi ngược lại với thể Đạo. Có tiết kiệm thì mới sớm phục tòng Đạo; sớm phục tòng đạo thì tích được nhiều Đức; tích được nhiều Đức thì không gì không khắc phục được; không gì không khắc phục thì năng lực của mình không biết tới đâu là cùng; năng lực không biết tới đâu là cùng thì trị được nước; nắm được cái gốc (mẹ) của đạo trị nước, thì có thể tồn tại được lâu dài.
Astrology.vn - Hoạ là chỗ dựa của phúc, phúc là chỗ nấp của hoạ, ai biết được cứu cánh ra sao? Hoạ phúc không có gì nhất định. Chính có thể biến thành tà, thiện có thể biến thành ác. Loài người mê hoặc đã từ lâu rồi. Chỉ có bậc thánh nhân, nên tuy chính trực mà không làm thương tổn người, tuy có cạnh gốc mà không hại người, tuy cương trực mà không phóng túng, xúc phạm người...
Astrology.vn - Dùng chính trị mà trị nước, dùng thuật kì mà tác chiến, (nhưng cả hai cách đó đều không thích hợp), chỉ vô sự mới được thiên hạ. Do lẽ này: Thiên hạ mà có nhiều lệnh cấm thì nước càng nghèo; triều đình càng nhiều “lợi khí” thì quốc gia càng hỗn loạn; người trên càng nhiều kĩ xảo thì việc bậy càng sinh ra nhiều; pháp lệnh càng nghiêm khắc thì đạo tặc càng nổi.
Astrology.vn - Theo Lão Tử, Đức thật rộng lớn bao la, so với nó thì những quý tiện, giầu sang-nghèo hèn, thọ yểu, thân sơ… chỉ là hư ảo. Đạt tới cảnh giới đó thì không ai thân, cũng không có ai sơ với mình được; không ai làm cho mình được lợi hay bị hại; không ai làm cho mình cao quí hay đê tiện được.
Astrology.vn - Phần này Lão Tử bàn về tính “hòa” – Vô vi, nhấn mạnh thiên tính của con người. Biết “hoà” thì gọi là bất biến (thường), biết bất biến thì gọi là “sáng”. Túng dục tham sinh thì gọi là hoạ. Để cho lòng [dục] sai khiến cái “khí” thì gọi là “cường”. Vật nào cường tráng thì sẽ già, như vậy là không hợp Đạo, không hợp Đạo thì sớm chết.
Astrology.vn - Lấy Đạo mà tu thân thì Đức sẽ đầy đủ; lấy đạo mà lo việc nhà thì đức sẽ có dư; lấy đạo mà lo việc làng xóm thì đức sẽ lớn ra; lấy đạo mà lo việc nước thì đức sẽ thịnh; lấy đạo mà lo việc thiên hạ thì đức sẽ phổ cập. Lấy thân mình mà xét thân người, nhà mình xét nhà người, làng mình xét làng khác, nước mình mà xét nước khác, thiên hạ ngày nay mà xét thiên hạ thời xưa và thời sau.
Astrology.vn - Phần này Lão Tử luận Đạo và có liên quan tới vấn đề chính trị - xã hội. Tuy vậy, cách thức trình bầy và tính triết lý không phù hợp với Đạo Vô vi, e rằng phần này có thể do người đời sau thêm vào. “Nếu ta hốt nhiên hiểu biết thì ta đi theo con đường lớn, chỉ sợ con đường tà. Đường lớn thật bằng phẳng, mà ta lại thích con đường nhỏ quanh co.”
