LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 55 - HUYỀN PHÚ 老子道德經

Bài Viết HOT

Luận Số Tử Vi

TRIẾT LÝ ĐẠO LÃO

LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 55 - HUYỀN PHÚ 老子道德經

Astrology.vn - Phần này Lão Tử bàn về tính “hòa” – Vô vi, nhấn mạnh thiên tính của con người. Biết “hoà” thì gọi là bất biến (thường), biết bất biến thì gọi là “sáng”. Túng dục tham sinh thì gọi là hoạ. Để cho lòng [dục] sai khiến cái “khí” thì gọi là “cường”. Vật nào cường tráng thì sẽ già, như vậy là không hợp Đạo, không hợp Đạo thì sớm chết.

Nguyên Văn Hán Tự

含德之厚, 比於赤子.

毒蟲不螫 , 猛獸不據 , 攫鳥不搏 .

骨弱 , 筋柔而握固 , 未知牝牡之合而朘作 , 精之至也 .

終日號而不嗄 , 和之至也 .

知和曰常 , 知常曰明 .

益生曰祥.　

心使氣曰强 .

物壯則老 , 是謂不道 , 不道早已 .

Dịch Hán Việt

Hàm đức chi hậu, tỉ ư xích tử.

Độc trùng bất thích, mãnh thú bất cứ; quắc điểu bất bác.

Cốt nhược, cân nhu nhi ác cố, vị tri tẫn mẫu chi hợp nhi tôi tác tinh chi chí dã.

Chung nhật hào nhi bất sá, hoà chi chí dã.

Tri hoà viết thường, tri thường viết minh.

Ích sinh viết tường.

Tâm sử khí viết cường.

Vật tráng tắc lão, thị vị bất đạo, bất đạo tảo dĩ.

Dịch nghĩa

Người nào có đức dày thì như con đỏ.

Độc trùng không chích, mãnh hổ không vồ, ác điểu không quắp.

Xương yếu gân mềm mà tay nắm rất chặt, chưa biết giao hợp mà con cu dựng đứng, như vậy là tinh khí sung túc.

Suốt ngày gào hét mà giọng không khản, như vậy là khí cực hoà.

Biết “hoà” thì gọi là bất biến (thường), biết bất biến thì gọi là “sáng”.

Túng dục tham sinh thì gọi là hoạ.

Để cho lòng [dục] sai khiến cái “khí” thì gọi là “cường”.

Vật nào cường tráng thì sẽ già, như vậy là không hợp Đạo, không hợp Đạo thì sớm chết.

Luận giải

Chương này có nhiều bản khác nhau, ghi lại đủ rườm, chỉ xin đưa hai thí dụ: chữ “tường” trong “ích sinh viết tường” có bản chép là (tường) nghĩa là bất tường tai hoạ; bản chúng ta dùng chép là 祥 mà cũng giảng là tai hoạ, vì chữ đó thời xưa trỏ cả phúc lẫn hoạ và ở đây nên hiểu là hoạ; chữ “sá” 嗄 có bản chép là “á” 啞, nghĩa là câm, mất tiếng, cũng như khản tiếng.

Câu: “tâm sử khí viết tường”, chữ “khí” này cũng là chữ “khí” trong “chuyên khí trí nhu” chương Năng Vi; còn chữ “cường” tức là chữ “cường” trong “nhu nhước thắng cường”, nghĩa xấu là cứng; chứ không phải chữ “cường” trong “thủ nhu viết cường” có nghĩa tốt là mạnh.

Nên so sánh hai câu đầu với chương Quý Sinh.

Câu cuối đã có trong chương Kiệm Vũ.

Các triết gia thời xưa lấy sự hồn nhiên, vô tư, vô dục của đứa trẻ mới sanh là mức tối cao của sự tu dưỡng. Lão tử trong chương Năng Vi, chương Phản Phác đã diễn ý đó, đây lại nhắc lại. Mạnh tử cũng bảo: “Bậc đại nhân không đánh mất cái lòng của đứa con đỏ” (bất thất kì xích tử chi tâm).

(theo: thaicucthieugia.com)