Astrology.vn - Chương này, cơ hồ trái với học thuyết Lão tử; Lão tử không tin có thượng đế, chỉ biết có Đạo, nguyên lí tối cao của vũ trụ thì dân lại tin có quỉ thần. Trị nước lớn cũng như nấu nướng cá nhỏ (nấu cá nhỏ mà lật lên lật xuống) động tới nó nhiều quá, nó sẽ nát; trị nước lớn mà chính lệnh phiền hà, pháp lệnh thay đổi nhiều quá, can thiệp vào việc dân nhiều quá, dân sẽ trá nguỵ, chống đối.
Nguyên Văn Hán Tự
治 大 國 若 烹 小 鮮 .
以 道 蒞 天 下 , 其 鬼 不 神 .
非 其 鬼 不 神 , 其 神 不 傷 人 .
非 其 神 不 傷 人 , 聖 人 亦 不 傷 人 .
夫 兩 不 相 傷 , 故 德 交 歸 焉 .
Dịch Hán Việt
Trị đại quốc nhược phanh tiểu tiên.
Dĩ đạo lị thiên hạ, kì quỉ bất thần.
Phi kì quỉ bất thần, kì thần bất thương nhân.
Phi kì thần bất thương nhân, thánh nhân diệc bất thương nhân.
Phù lưỡng bất tương thương, cố đức giao qui yên.
Dịch nghĩa
Trị nước lớn cũng như nấu nướng cá nhỏ (nấu cá nhỏ mà lật lên lật xuống, động tới nó nhiều quá, nó sẽ nát; trị nước lớn mà chính lệnh phiền hà, pháp lệnh thay đổi nhiều quá, can thiệp vào việc dân nhiều quá, dân sẽ trá nguỵ, chống đối).
Dùng Đạo mà trị thiên hạ thì quỷ không linh; chẳng những quỉ không linh mà thần cũng không làm hại được người; chẳng những thần không hại được người mà thánh nhân cũng không làm hại người.
Hai bên (một bên là quỉ, thần, thánh nhân, một bên là người) không làm hại nhau, cho nên Đức quý cả về dân (dân yên ổn làm ăn mà gắng sức sửa Đức).
Luận giải
Câu nhì, “kì quỉ bất thần”, Cao Hanh bảo chữ Thần đó chính là chữ (?) cũng đọc là Thần và nghĩa là Linh.
Câu cuối, chữ Lưỡng, có nhà cho là trỏ thánh nhân (tức vua chúa giữ được đạo) và dân; “cố đức giao qui yên” có người hiểu là “đức của vua và của dân nối nhau về một chỗ”, lại có người dịch là cả hai, (vua và dân) đều có lợi.
Chương này, cơ hồ trái với học thuyết Lão tử; Lão tử không tin có thượng đế, chỉ biết có Đạo, nguyên lí tối cao của vũ trụ thì dân lại tin có quỉ thần. Cho nên có người ngờ không phải là tư tưởng của Lão tử. Nhưng có người tin là của Lão tử vì ở đây ông bài bác thần quyền, không tin quỉ thần hại được người.
(theo: thaicucthieugia.com)
Đạo Lão - Lão Tử Đạo Đức Kinh - Astrology.vn - About us
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 59 - THỦ ĐẠO 老子 道德經
> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 58 - THUẬN HÓA 老子 道德經
> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 57 - THUẦN PHONG 老子 道德經