Astrology.vn - Hoạ là chỗ dựa của phúc, phúc là chỗ nấp của hoạ, ai biết được cứu cánh ra sao?  Hoạ phúc không có gì nhất định. Chính có thể biến thành tà, thiện có thể biến thành ác. Loài người mê hoặc đã từ lâu rồi. Chỉ có bậc thánh nhân, nên tuy chính trực mà không làm thương tổn người, tuy có cạnh gốc mà không hại người, tuy cương trực mà không phóng túng, xúc phạm người...

Nguyên Văn Hán Tự

其 政 悶 悶 , 其 民 醇 醇 ; 其 政 察 察 , 其 民 缺 缺 .

禍 兮 福 之 所 倚 , 福 兮 禍 之 所 伏 .

孰 知 其 極 ? 其 無 正 .

正 復 爲 奇 , 善 復 爲 妖 .

人 之 迷 , 其 日 故 久 .

是 以 聖 人 方 而 不 割 , 廉 而 不 劌 , 直 而 不 肆 , 光 而 不 耀 .

Dịch Hán Việt

Kì chính muộn muộn, kì dân thuần thuần; kì chính sát sát, kì dân khuyết khuyết.

Hoạ hề phúc chi sở ỷ, phúc hề hoạ chi sở phục.

Thục tri kì cực? Kì vô chính.

Chính phục vi kì, thiện phục vi yêu. Nhân chi mê, kì nhật cố cửu.

Thị dĩ thánh nhân phương nhi bất cát, liêm nhi bất quế, trực nhi bất tứ, quang nhi bất diệu.

Dịch nghĩa

Chính lệnh mập mờ (khoan hồng) thì dân thuần hậu; chính lệnh rõ ràng (hình pháp nghiêm minh quá) thì dân kiêu bạc.

Hoạ là chỗ dựa của phúc, phúc là chỗ nấp của hoạ, ai biết được cứu cánh ra sao?

Hoạ phúc không có gì nhất định. Chính có thể biến thành tà, thiện có thể biến thành ác. Loài người mê hoặc (không hiểu được lẽ đó) đã từ lâu rồi.

Chỉ có bậc thánh nhân (biết được lẽ hoạ phúc vô định đó), nên tuy chính trực mà không làm thương tổn người, tuy có cạnh gốc mà không hại người, tuy cương trực mà không phóng túng, xúc phạm người, tuy sáng rỡ mà không chói loà.

Luận giải

Chương này – tiếp theo chương trên, cũng khuyên trị dân nên vô vi – có nhiều bản khác nhau một số chữ, và có vài chỗ khó hiểu, nên mỗi nhà giảng một khác.

Như ba chữ “kì vô chính” ở đoạn giữa, có người hiểu là “nếu người trị nước không thẳng thắn”, hoặc “thiên hạ không có gì là chính, mẫu mực cả”. Chúng tôi theo Dư Bồi Lâm, cho chữ Kì đó trỏ hoạ, phúc và Chính có nghĩa là nhất định, như vậy ba chữ đó có thể coi là lời giải thích hoặc lời kết của hai câu trên, mà nghĩa mới nhất quán: hoạ phúc vô định, mà chính tà, thiện ác cũng vô định nữa.

Ngoài ra, có nhà đề nghị nên đem cả đoạn cuối đặt lên trên, sau bốn chữ “kì dân khuyết khuyết”.

(theo: thaicucthieugia.com)

   Đạo Lão - Lão Tử Đạo Đức Kinh - Astrology.vn - About us

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 57 - THUẦN PHONG 老子 道德經

> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 56 - HUYỀN ĐỨC 老子 道德經

> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 55 - HUYỀN PHÚ 老子 道德經

> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 54 - TU QUAN 老子 道德經

> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 53 - ÍCH CHỨNG 老子 道德經