Astrology.vn - Phần này, Lão Tử tuy bàn về vấn đề trị Quốc và quân sự nhưng lại có sự liên tưởng rất hay đến cách “đối nhân xử thế” của cá nhân mỗi người. Vật gì cũng vậy, cường tráng rồi thì sẽ già, như vậy cường tráng là không hợp với đạo. Không hợp đạo thì sớm chết. Người khéo dùng binh hễ có hiệu quả, đạt được mục đích thì thôi, không dám ỷ mạnh hơn thiên hạ.

Nguyên Văn Hán Tự

以 道 佐 人 主 者, 不 以 兵 强 天 下 . 其 事 好 還 .

師 之 所 處 , 荊 棘 生 焉 .  大 軍 之 後 , 必 有 凶 年 .

善 者 果 而 已 , 不 敢 以 取 强 .

果 而 勿 矜 , 果 而 勿 伐 , 果 而 勿 驕 , 果 而 不 得 已 , 果 而 勿 强 .

物 壯 則 老 , 是 謂 不 道 ,  不 道 早 已 .

Dịch Hán Việt

Dĩ đạo tá nhân chủ giả, bất dĩ binh cường thiên hạ. Kì sự hảo hoàn.

Sư chi sở xử, kinh cức sanh yên. Đại quân chi hậu, tất hữu hung niên.

Thiện giả quả nhi dĩ, bất cảm dĩ thủ cường.

Quả nhi vật căng, quả nhi vật phạt, quả nhi vật kiêu, quả nhi bất đắc dĩ, quả nhi vật cường.

Vật tráng tắc lão, thị vị bất đạo, bất đạo tảo dĩ.

Dịch nghĩa

Người giữ đạo mà phò vua thì không dùng binh lực để mạnh hơn thiên hạ.

Vì việc như vậy thường hay quay ngược trở lại [hiếu chiến thì lại chết vì chiến tranh].

Quân đội đóng ở đâu, gai góc mọc ở đấy. Sau trận chiến tranh lớn, tất bị mất mùa.

Người khéo dùng binh hễ có hiệu quả, đạt được mục đích thì thôi, không dám ỷ mạnh hơn thiên hạ.

Đạt được mục đích mà không tự phụ, đạt được mục đích mà không khoe công, đạt được mục đích mà không kiêu căng, đạt được mục đích mà bất đắc dĩ, đạt được mục đích mà không lấy làm mạnh.

Vật gì cũng vậy, cường tráng rồi thì sẽ già, như vậy cường tráng là không hợp với đạo. Không hợp đạo thì sớm chết.

Luận giải

Câu đầu, chữ Tá, có bản chép là tác 作 (làm): giữ đạo mà làm Vua. Chữ Cường có thể đọc làCcưỡng = ức hiếp [thiên hạ]; dưới cũng vậy. Câu thứ ba: đạt được mục đích thì thôi. Mục đích đó tất không phải là xâm lăng hay trừng phạt nước khác mà chỉ có thể là tự vệ.

Câu cuối: cường tráng không hợp với đạo vì đạo vốn nhu nhược.

(theo: thaicucthieugia.com)

  Đạo Lão - Lão Tử Đạo Đức Kinh - Astrology.vn - About us

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 29 - VÔ VI 老子 道德經

> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 28 - PHẢN PHÁC 老子 道德經

> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 27 - XẢO DỤNG 老子 道德經

> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 26 - TRỌNG ĐỨC 老子 道德經

> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 25 - TƯỢNG NGUYÊN 老子 道德經