Astrology.vn - Muốn cho thiên hạ ổn định, các nước chư hầu đình chỉ tiến quân, điều ấy không khó. Chỉ việc chấm dứt chính sách tàn bạo; bàn tính với dân Yên, đặt một vị vua mới được lòng người Yên lên ngôi, trao trả quyền bính cho vị vua ấy, rồi rút hết binh đội về. Thế là mọi sự yên ổn. Cai trị một đất nước ngàn dặm, nếu biết duy trì chính nghĩa, thi hành chính sách nhân đạo, thì đâu có phải sợ nước nào xâm lấn?

11

Người nước Tề đánh nước Yên, rồi chiếm lấy. Các nước chư hầu cùng nhau toan tính cứu nước Yên. Tuyên Vương nói: “Nhiều nước chư hầu toan tính đánh quả nhân. Phải đối đãi làm sao?”

Mạnh Tử đáp rằng: “Bề tôi nghe có bẩy mươi dặm mà cai trị được thiên hạ: đó là vua Thang. Chưa từng nghe có một ngàn dặm lại sợ người ta.”

Kinh Thư nói: “Vua Thang chinh phạt lần thứ nhất khởi đầu từ nước Cát, thiên hạ tin tưởng. Quay mặt về Đông mà chinh phạt, dân Tây Di oán trách; quay mặt về Nam mà chinh phạt, dân Bắc Địch oán trách.  Nói rằng: “Sao lại đến ta sau?”Dân chúng trông ngóng dường như lúc đại hạn trông ngóng mây và cầu vồng vậy.  người đến chợ không ngừng chân; người cày ruộng không thay đổi công việc. Tiêu diệt vua rồi thì thăm viếng đến dân. Dân chúng mừng rỡ như gặp lúc mưa đổ vậy.

“Kinh Thư nói: ‘Trông đợi vua ta; vua đến làm ta sống lại.’ Nay nước Yên bạo ngược với dân, vua đi chinh phạt. Dân cho là mình sẽ được cứu vớt khỏi dìm trong nước lửa. Bèn đem cơm giỏ nước bầu ra đón binh đội vua. Ví bằng lại giết cha anh họ, trói buộc phiền hà con em họ, phá hoại tông miếu của họ, dời những đồ quý trọng của họ đi, như vậy làm sao nên?

“Thiên hạ cố nhiên sợ nước Tề mạnh mẽ; nay lại tăng thêm đất mà không thi hành chính sách nhân đạo; thế là thiên hạ động binh vậy.

“Vua hãy nhanh chóng ra lệnh, trả lại người già con trẻ cho họ, ngưng việc chuyển dời các đồ quý trọng, toan tính cùng dân nước Yên, đặt lên một vị vua rồi sau đó rút quân đi, thì còn kịp đình chỉ cuộc động binh.”

Bình lược: Muốn cho thiên hạ ổn định, các nước chư hầu đình chỉ tiến quân, điều ấy không khó. Chỉ việc chấm dứt chính sách tàn bạo; bàn tính với dân Yên, đặt một vị vua mới được lòng người Yên lên ngôi, trao trả quyền bính cho vị vua ấy, rồi rút hết binh đội về. Thế là mọi sự yên ổn. Cai trị một đất nước ngàn dặm, nếu biết duy trì chính nghĩa, thi hành chính sách nhân đạo, thì đâu có phải sợ nước nào xâm lấn?

(t/h)

Hương Sơn Dã Phu