Astrology.vn - Lão Tử khẳng định: phản đối phép (trị) Hữu Vi, trở về với bản thể của Đạo-Vô vi, tránh cực đoan mà thuận theo lẽ tự nhiên. Đại ý của chương này cũng là trị dân nên Vô Vi, tránh cực đoan mà cứ thuận theo tự nhiên, vì người và việc đời đổi thay vô định, không thể làm theo ý riêng của ta được.
Nguyên Văn Hán Tự
將 欲 取 天 下 而 爲 之 , 吾 見 其 不 得 已 .
天 下 神 器 , 不 可 爲 也 , 不 可 執 也 .
爲 者 敗 之 , 執 者 失 之 .
故 物 或 行 或 隨 , 或 歔 或 吹 , 或 强 或 羸 , 或 挫 或 隳 .
是 以 聖 人 去 甚 , 去 奢 , 去 泰 .
Dịch Hán Việt
Tương dục thủ thiên hạ nhi vi chi, ngô kiến kì bất đắc dĩ.
Thiên hạ thần khí, bất khả vi dã, bất khả chấp dã.
Vi giả bại chi, chấp giả thất chi.
Cố vật hoặc hành hoặc tuỳ, hoặc hư hoặc xuy, hoặc cường hoặc luy, hoặc toả hoặc huy.
Thị dĩ thánh nhân khứ thậm, khứ xa, khứ thái.
Dịch nghĩa
Muốn trị thiên hạ mà Hữu Vi thì ta biết là không thể được rồi.
Thiên hạ là một đồ vật thần diệu, không thể hữu vi, không thể cố chấp được.
Hữu vi thì làm cho thiên hạ hỏng, cố chấp thì mất thiên hạ.
Sinh vật (người) hoặc đi trước (tích cực) hoặc đi theo (tiêu cực), hoặc hà hơi (cho ấm) hoặc thở (cho nguội), hoặc mạnh hoặc yếu, hoặc an hoặc nguy.
Cho nên thánh nhân bỏ những cái gì thái quá.
Luận giải
Câu đầu, chữ Thủ 取 có nghĩa là trị, như trong câu: “Thủ thiên hạ thường dĩ vô sự (trị thiên hạ nên dùng chính sách vô vi) ở chương sau. Chữ Vi cũng trong câu đó, nhiều người dịch là “làm theo ý mình, không thuận theo tự nhiên”. Chúng ta dịch là Hữu Vi cho rõ nghĩa hơn.
Câu nhì, bản của Vương Bật là Tỏa 挫 (bẻ gãy), bản của Hà Thượng Công là Tải 載; chữ Huy 隳 dùng như chữ Trụy 墜. Tải là ngồi xe (được xe chở đi), Trụy là té; nghĩa bóng là An và Nguy.
Đại ý của chương này cũng là trị dân nên Vô Vi, tránh cực đoan mà cứ thuận theo tự nhiên, vì người và việc đời đổi thay vô định, không thể làm theo ý riêng của ta được.
(theo: thaicucthieugia.com)
Đạo Lão - Lão Tử Đạo Đức Kinh - Astrology.vn - About us
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 28 - PHẢN PHÁC 老子 道德經
> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 27 - XẢO DỤNG 老子 道德經
> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 26 - TRỌNG ĐỨC 老子 道德經