Astrology.vn - Muốn cho dân thân yêu, xả thân vì cấp trên; trước đó, cấp trên phải thương dân, nhất là trong những lúc cơ hàn. Cấp trên cai trị dân mà bỏ mặc dân chịu đói khát, chỉ biết thu thuế cho nhiều; đó là thi hành chính sách vô nhân đạo. Cấp trên cai trị vô nhân đạo mà đòi hỏi dân phải cư xử nhân đạo với mình; điều đó trái lẽ thường. Người ta chỉ hy sinh cho người thương yêu mình, chẳng ai chịu hy sinh cho kẻ ghét mình, ruồng bỏ mình bao giờ.

12

Nước Trâu và nước Lỗ xô xát với nhau. Vua Mục Công hỏi rằng: “Các quan chức của ta chết tới ba mươi ba người, mà dân chẳng ai chết cả. Đem giết họ đi, thì không thể giết hết. Nếu không giết, họ sẽ có tật thấy các cấp trên của mình chết mà không cứu. Như thế nên làm sao?”

Mạnh Tử đáp rằng: “Những năm mất mùa, đói kém, dân của vua, người già cả yếu đuối thì nằm quay ở ngòi rãnh, kẻ trai tráng thì bỏ đi bốn phương, gần tới ngàn người. Thế mà vựa lẫm của vua thì đầy ắp, kho tàng thì dư dật. Các quan chức chẳng ai báo cáo lên. Đó là cấp trên đã khinh thường, tàn hại cấp dưới.

“Thầy Tăng Tử nói: ‘Hãy đề phòng, hãy đề phòng; cái gì đưa ra ở ngươi, cái ấy sẽ trả lại ngươi.’ Ôi, dân nay được lúc trả lại sau vậy. Vua đừng trách móc làm gì.

“Vua thi hành chính sách nhân đạo thì dân sẽ thân yêu cấp trên, chịu chết cho bề trên.”

Bình lược: Muốn cho dân thân yêu, xả thân vì cấp trên; trước đó, cấp trên phải thương dân, nhất là trong những lúc cơ hàn. Cấp trên cai trị dân mà bỏ mặc dân chịu đói khát, chỉ biết thu thuế cho nhiều; đó là thi hành chính sách vô nhân đạo. Cấp trên cai trị vô nhân đạo mà đòi hỏi dân phải cư xử nhân đạo với mình; điều đó trái lẽ thường. Người ta chỉ hy sinh cho người thương yêu mình, chẳng ai chịu hy sinh cho kẻ ghét mình, ruồng bỏ mình bao giờ.

(t/h)

Hương Sơn Dã Phu