Astrology.vn - Lão Tử khẳng định: Thể và Dụng của Đạo bao giờ cũng mềm yếu, mềm mại, uyển chuyển. Con người cần điều hòa với Đạo và chuyên giữ khí thật yếu mềm. “Đạo sinh nhất, nhất sinh nhị, nhị sanh tam, tam sinh vạn vật.“ Câu trên là nguyên lý quan trọng mà Chu Dịch sử dụng trong luận thuyết của mình.

Nguyên Văn Hán Tự

道 生 一 , 一 生  二 , 二 生 三 , 三 生 萬 物 .

萬 物 負 陰 而 抱 陽 , 中 氣 以 爲 和 .

人 之 所 惡 , 唯 孤 , 寡 , 不 穀 .

而 王 公 以 爲 稱 .

故 ,  物 或 損 之 而 益 , 或 益 之 而 損 .

人 之 所 敎 , 我 亦 敎 之 , 梁 强 者 不 得 其 死 , 吾 將 以 爲 敎 父 .

Dịch Hán Việt

Đạo sinh nhất, nhất sinh nhị, nhị sanh tam, tam sinh vạn vật.

Vạn vật phụ âm nhi bão dương, trùng khí dĩ vi hòa.

Nhân chi sở ố, duy “cô”, “quả”, “bất cốc”.

Nhi vương công dĩ vi xưng.

Cố, vật hoặc tổn chi nhi ích, hoặc ích chi nhi tổn.

Nhân chi sở giáo, ngã diệc giáo chi, lương cường giả bất đắc kì tử, ngô tương dĩ vi giáo phụ.

Dịch nghĩa

Đạo sinh ra một, một sinh ra hai, hai sinh ra ba, ba sinh vạn vật.

Vạn vật đều cõng âm mà ôm dương, điều hòa bằng khí trùng hư.

Điều mà, mọi người ghét là “côi cút”, “ít đức”, “không tốt”, vậy mà các vương công dùng những tiếng đó để tự xưng.

Cho nên vật có khi bớt đi mà lại là thêm lên, có khi thêm lên mà hóa ra bớt đi.

Có một lời mà người xưa dạy, nay tôi cũng dùng để dạy lại, là “cường bạo thì sẽ bất đắc kì tử”. Tôi cho lời đó là lời khuyên chủ yếu.

Luận giải

Câu đầu mỗi người hiểu một cách:

- Đạo là “không”, “không” sinh ra “có”, vậy “một” đó là “có”; hoặc đạo là vô cực, vô cực sinh thái cực, “một” đó là thái cực.

- Đạo là tổng nguyên lí, lí sinh khí, vậy một đó là khí.

Hai thì ai cũng hiểu là âm và dương. Còn ba thì là một thứ khí do âm, dương giao nhau mà sinh ra chăng? Hay là cái nguyên lí nó làm cho âm, dương hòa với nhau? Có nhà chỉ dịch là “ba” thôi, không giảng gì cả.

- Vũ Đồng bảo: một, hai, ba trỏ thứ tự. Đạo sinh ra cái thứ nhất là khí dương, khí dương đó sinh ra cái thứ hai là khí âm, khí âm này sinh ra khí thứ ba là trùng hư để điều hòa âm, dương.

- Vạn vật cõng âm mà ôm dương nên hiểu là quay lưng lại với âm mà hướng về dương, vì dương chủ sinh, âm chủ sát? Hay chỉ nên hiểu là vạn vật đều có phần âm và phần dương?

Đoạn thứ hai: có khi bớt đi mà lại là thêm lên, tức như trường hợp các vương công khiêm tốn tự xưng là “côi cút”, “ít đức”, “không tốt” mà lại được tôn trọng thêm.

Đoạn cuối, câu “lương cường giả bất đắc kì tử”, các nhà chú giải bảo là lời khuyên khắc lên lưng người bằng đồng (kim nhân) đời Chu.

Chúng ta nên để ý: cả cuốn Đạo Đức Kinh chỉ có chương này là nói về âm, dương.

(theo: thaicucthieugia.com)

   Đạo Lão - Lão Tử Đạo Đức Kinh - Astrology.vn - About us

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 41 - ĐỒNG DỊ 老子 道德經

> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 40 - KHỨ DỤNG 老子 道德經

> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 39 - PHÁP BẢN 老子 道德經

> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 38 - LUẬN ĐỨC 老子 道德經

> LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 37 - VI CHÍNH 老子 道德經