KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 50 - HỎA PHONG ĐỈNH 易经火風鼎

Bài Viết HOT

Luận Số Tử Vi

KINH DỊCH TƯỜNG GIẢI

KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 50 - HỎA PHONG ĐỈNH 易经火風鼎

Astrology.vn - Quẻ Đỉnh (鼎), Tự Quái nói rằng: Thay đổi các vật, không gì bằng các Vạc, cho nên tiếp đến quẻ Đỉnh. Sự dùng của cái Vạc là để thay đổi các vật, biến thứ sống ra thứ chín, đổi cái rắn thành cái mềm. Nước lửa giống không thể cùng ở với nhau, mà lại có thể khiến nó hợp nhau mà làm việc, mà lại không hại nhau, ấy là nó đổi được các vật, vì vậy quẻ Đỉnh mới nối quẻ Cách. Nó là quẻ trên Ly dưới Tốn, sở dĩ là Vạc vì lấy Tượng nó và lấy nghĩa của nó. Sự lấy tượng có hai cách. Nó về toàn thể thì cắm xuống là hai Chân, giữa đặc là lòng, tức là cái tượng chứa nhận đồ vật. Đối nhau và dỏng lên ở trên là tai, nằm ngang ở trên là quai, đó là tượng cái Vạc. Nói về hai thể trên dưới, thì cây là vật theo lửa, Tốn là vào, là nghĩa thuận theo. Lấy cây theo lửa, tức là tượng cháy. Công dụng của lửa, có nướng với nấu, nướng không cần đồ, cho nên lấy về tượng nấu mà là cái Vạc. Lấy cây vào lửa là tượng ninh nấu vậy – (Truyện của Trình Di).

鼎序卦: 革物者莫茹鼎. 故受之以.

Đỉnh tự quái: Cách vật giả mạc nhược đỉnh. Cố thụ chi dĩ Đỉnh.

Cách nghĩa là biến cách, biến cách được giống vật, không gì bằng đỉnh. Đỉnh, nghĩa là cái vạc, vạc dùng để nấu các giống, biến đồ sống thành đồ chín, đổi giống cứng hóa ra giống mềm, là công dụng cách được vật, mà dễ thấy nhất là Đỉnh. (Quốc Văn Chu Dịch Diễn Giải - Sào Nam Phan Bội Châu). Tên quẻ: Đỉnh là Định - an định, đặt yên như đỉnh đứng 3 chân vững vàng.

鼎 . 元吉 . 亨

Đỉnh. Nguyên cát. Hanh.

Quẻ Đỉnh, cả tốt, hanh.

[Bản nghĩa của Chu Hy: Quẻ Đỉnh, thể Tốn ở dưới là nhún, thể Ly ở trên là mắt, mà hào Năm là Tai, có tượng trọng nhún thuận mà ngoài sáng suốt. Quẻ này do ở quẻ Tốn mà lại, hào Âm lên ở ngôi Năm mà phía dưới ứng với hào chín Hai là một hào Dương, cho nên lời chiêm của nó là “cả hanh”, chữ “cát” thừa.]

彖曰 . 鼎 . 象也 . 以木巽火 . 亨飪也 . 聖人亨以享上帝 . 而大亨以養聖賢 . 巽而耳目聰明 . 柔進而上行 . 得中而應乎剛 . 是以元亨 .

Thoán viết: Đỉnh. Tượng dã. Dĩ mộc tốn hỏa. Phanh nhậm dã. Thánh nhân phanh dĩ hưởng Thượng Đế. Nhi đại phanh dĩ dưỡng Thánh hiền. Tốn nhi nhĩ mục thông minh. Nhu tiến nhi thượng hành. Đắc trung nhi ứng hồ cương. Thị dĩ nguyên hanh.

Lời thoán nói rằng: Quẻ Đỉnh là tượng vậy. Lấy cây nhún lửa, ninh nấu, đấng thánh nhân dùng sự hanh để cúng thượng đế, dùng sự cả hanh để nuôi bậc thánh hiền. Nhún mà tai mắt suốt sáng, mềm tiến mà đi lên, được giữa mà ứng nhau với hào cứng cho nên cả hanh.

象曰 . 木上有火 . 鼎 . 君子以正位凝命 .

Tượng viết: Mộc thượng hữu hỏa. Đỉnh. Quân tử dĩ chính vị ngưng mệnh.

Lời tượng nói rằng: Trên cây có lửa, là quẻ Đỉnh. Đấng quân tử coi đó mà chính ngôi đóng mệnh.

Trên mộc có Hỏa là quẻ Đỉnh - củi nhóm lửa gốc - người quân tử lấy đấy mà ngồi chính vào vị của mình, để mệnh lệnh được tự vững gọn, vào một chỗ - nghiêm chỉnh như cái Đỉnh.

1. Hào Sơ Lục.

初六 . 鼎顛趾 . 利出否 . 得妾以其子 . 無咎 .

Sơ Lục. Đỉnh điên chỉ. Lợi xuất bĩ. Đắc thiếp dĩ kỳ tử. Vô cữu.

Hào sáu đầu: Vạc chổng chân, lợi ra vật hư xấu, được nàng hầu, lấy thửa con, không lỗi.

Cái vạc đảo chân lên, ích lợi là tống được ra những đồ cặn bã - cũng ích lợi, nhưng được thêm vợ bé để sinh con, không lỗi gì. Ý hào: Đức có đủ để thay cũ đổi mới.

象曰 . 鼎顛趾 . 未悖也 . 利出否 . 以從貴也 .

Tượng viết: Đỉnh điên chỉ. Vị bội dã. Lợi xuất bĩ. Dĩ tòng qui dã.

Lời tượng nói rằng: Vạc chổng chân, chưa trái vậy; lợi ra vật hư xấu, vì theo sang vậy.

2. Hào Cửu nhị.

九二 . 鼎有實 . 我仇有疾 . 不我能即 . 吉 .

Cửu nhị. Đỉnh hữu thực. Ngã cừu hữu tật. Bất ngã năng tức. Cát.

Hào chín hai: Vạc có cái chứa, kẻ thù ta có tật, chẳng ta hay tới, tốt.

Vạc đã chứa đầy - thức ăn, kẻ hờn ta - hào 1 - có lòng ghen ghét, nhưng chẳng đến gần được ta, nên vẫn tốt. Ý hào: Có đạo tự thủ nên tốt

象曰 . 鼎有實 . 慎所之也 . 我仇有疾 . 終無尤也 .

Tượng viết: Đỉnh hữu thực. Thận sở chi dã. Ngã cừu hữu tật. Chung vô vưu dã.

Lời tượng nói rằng: Vạc có đồ chứa, cẩn thận thửa đi vậy; kẻ thù ta có tật, trọn không lỗi vậy.

3. Hào Cửu tam.

九三 . 鼎耳革 . 其行塞 . 雉膏不食 . 方雨虧悔 . 終吉 .

Cửu tam. Đỉnh nhĩ cách. Kỳ hành tắc. Trĩ cao bất thực. Phương vũ khuy hối. Chung cát.

Hào chín ba: Tai vạc đổi, thửa đi lấp, mỡ con chim Trĩ không ăn, đang mưa, ăn năn về thiếu, trọn tốt.

Tai vạc đương thay đổi, nên đường đi còn bị kẹt, có mỡ chim Trĩ mà chẳng ăn được, - nhưng âm dương hòa. Sắp sửa mưa - hào 6 âm ứng với hào 3 dương - thì hết ăn năn, sau tốt lành. Ý hào: Đỉnh tốt, nhưng trước bực mình sau mới hợp.

象曰 . 鼎耳革 . 失其義也 .