LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 25 - TƯỢNG NGUYÊN 老子道德經

Bài Viết HOT

Luận Số Tử Vi

TRIẾT LÝ ĐẠO LÃO

LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH: CHƯƠNG 25 - TƯỢNG NGUYÊN 老子道德經

Astrology.vn - Người bắt chước đất, đất bắt chước trời, trời bắt chước đạo, đạo bắt chước tự nhiên. Lớn (vô cùng) thì lưu hành (không ngừng), lưu hành (không ngừng) thì đi xa, đi xa thì trở về (qui căn). Cho nên đạo lớn, trời lớn, đất lớn, người cũng lớn. Trong vũ trụ có bốn cái lớn mà người là một.

Nguyên văn Hán tự

有物混成, 先天地生.

寂兮, 寥兮, 獨立而不改, 周行而不殆, 可以爲天地母.

吾不知其名, 字之曰道, 强爲之名曰大.

大曰逝, 逝曰遠, 遠曰反.

故道大, 天大, 地大, 人亦大 .

域中有四大, 而人居[1][11]其一焉.

人法地, 地法天 , 天法道, 道法自然.

Dịch Hán Việt

Hữu vật hỗn thành, tiên thiên địa sinh.

Tịch hề, liêu hề, độc lập nhi bất cải, chu hành nhi bất đãi, khả dĩ vi thiên địa mẫu.

Ngô bất tri kì danh, tự chi viết đạo, cưỡng vị chi danh viết đại.

Đại viết thệ, thệ viết viễn, viễn viết phản.

Cố đạo đại, thiên đại, địa đại, nhân diệc đại.

Vực trung hữu tứ đại, nhi nhân cư kì nhất yên.

Nhân pháp địa, địa pháp thiên, thiên pháp đạo, đạo pháp tự nhiên.

Dịch nghĩa

Có một vật hỗn độn mà thành trước cả trời đất.

Nó yên lặng (vô thanh) trống không (vô hình), đứng một mình mà không thay đổi (vĩnh viễn bất biến), vận hành khắp vũ trụ mà không ngừng, có thể coi nó là mẹ của vạn vật trong thiên hạ.

Ta không biết nó là gì, tạm đặt tên nó là Đạo, miễn cưỡng gọi nó là lớn (vô cùng).

Lớn (vô cùng) thì lưu hành (không ngừng), lưu hành (không ngừng) thì đi xa, đi xa thì trở về (qui căn).

Cho nên đạo lớn, trời lớn, đất lớn, người cũng lớn.

Trong vũ trụ có bốn cái lớn mà người là một.

Người bắt chước đất, đất bắt chước trời, trời bắt chước đạo, đạo bắt chước tự nhiên.

Luận giải

Cuối đoạn đầu, “tự chi viết đạo”, “danh chi viết đại”, có người dịch “đặt tên tự là đạo”, “gọi tên là lớn”. Dư Bồi Lâm bảo chữ danh ở đây có nghĩa là “hình dung”, như chữ dung trong “cưỡng vị chi dung” ở chương 15; vậy nên dịch là “miễn cưỡng tả nó là lớn”.
Đoạn sau, ba chữ “nhân diệc đại”, bản cổ nhất chép là “vương (vua) diệc đại”, nhưng dù vương hay nhân, nghĩa cũng không khác: vua là chúa của loài người, đại biểu cho loài người, vậy vua lớn, tức là loài người lớn.

Câu cuối “đạo pháp tự nhiên”, dịch sát là: đạo bắt chước tự nhiên, nhưng phải hiểu: đạo tức là tự nhiên, đạo với tự nhiên là một, vì ngoài đạo ra không có gì khác nữa. Đạo là tự nhiên.

(theo: thaicucthieugia.com)